Patriarcha prezydentem – społeczne i polityczne uwarunkowania cypryjskiego papocezaryzmu

Celem artykułu jest przedstawienie uwarunkowań społecznopolitycznych na Cyprze, które umożliwiły objęcie przez abp Makariosa III urzędu prezydenta. Autor proponuje odnieść tę sytuację do dwóch kwestii. Jako pierwszą wskazuje, wciąż żywą w greckim kościele ortodoksyjnym, tradycję papocezaryzmu. Za drugą natomiast uznaje szczególne doświadczenie historyczne wyspy. Władzę na prawosławnym Cyprze sprawowali kolejno katolicy, muzułmanie i protestanci. Bardzo silną pozycję kościoła w społeczeństwie należy więc tłumaczyć na gruncie teorii pogranicza. Przez blisko osiem wieków kościół prawosławny stanowił bowiem jedyny substytut własnej państwowości dla greckich Cypryjczyków.

--------------------

The aim of the article is to present socio-political conditions in Cyprus, which enabled the Archbishop Makarios III to take office as president. The author suggests to refer the situation to the two issues. As the first one he points out to the tradition of papocaesarizm still present in the Orthodox Greek church. However, as to the second issue, he indicates a unique historical experience of the island. In Orthodox Cyprus the power was exercised successively by Catholics, Muslims and Protestants. A very strong position of the church in the society can be thus explained on the basis of the border theory. For nearly eight centuries, the Orthodox Church was the only substitute for own statehood for the Greek Cypriots.